Nawet najbardziej doświadczonym hodowcom zdarza się zetknąć z problemem niedoboru składników odżywczych w uprawie indoor. Klucz do sukcesu leży w szybkim rozpoznaniu objawów, właściwej diagnozie oraz skutecznym działaniu. Ten artykuł to Twoja „mapa drogowa” po świecie niedoborów — dzięki niej nauczysz się odróżniać poszczególne problemy i trafnie reagować, zanim ucierpi plon.
Podstawy żywienia roślin
Marihuana, jak każda roślina, potrzebuje do życia tzw. makro- i mikroelementów:
Makroelementy: azot (N), fosfor (P), potas (K), magnez (Mg), wapń (Ca), siarka (S)
Mikroelementy: żelazo (Fe), mangan (Mn), bor (B), cynk (Zn), miedź (Cu), molibden (Mo), chlor (Cl)
Brak któregokolwiek z nich prowadzi do charakterystycznych objawów, widocznych najczęściej na liściach lub w ogólnym wyglądzie rośliny.
Objawy niedoborów – jak je identyfikować?
1. Azot (N) – Wzrost zahamowany, żółknięcie liści
Objawy: Najpierw żółkną najstarsze liście na dole, które później opadają; zahamowany wzrost, mniejsze liście, blady kolor całej rośliny.
Diagnoza: Typowy dla fazy wegetatywnej. Objawy zwykle zaczynają się u dołu i postępują w górę rośliny.
2. Fosfor (P) – Ciemnienie liści, opóźnione kwitnienie
Objawy: Fioletowy, niebieskawy odcień dolnych liści i łodyg; zahamowanie wzrostu, słabe korzenie. Pąki mogą rosnąć powoli.
Diagnoza: Często występuje przy zbyt niskich temperaturach lub złym pH podłoża.
3. Potas (K) – Spalone brzegi liści
Objawy: Brązowe, spalone brzegi starszych liści, martwe plamy, kruchość, liście zwijają się w górę.
Diagnoza: Szczególnie groźny podczas kwitnienia, skutkuje słabą wielkością i jakością kwiatów.
4. Magnez (Mg) – Przebarwienia między nerwami liści
Objawy: Żółknięcie/zbielenie przestrzeni między nerwami u starszych liści, zielone żyłki pozostają, liście mogą się zwijać do dołu.
Diagnoza: Często pojawia się przy uprawie w kokosu lub hydroponice.
5. Wapń (Ca) – Brązowe plamy i deformacje nowych liści
Objawy: Małe, ciemne plamy, martwe punkty na młodych liściach i stożkach wzrostu, zniekształcenia, ogólna słabość rośliny.
Diagnoza: Występuje przy zbyt miękkiej wodzie i nieodpowiednim pH.
6. Żelazo (Fe) – Żółknięcie młodych liści od środka
Objawy: Najmłodsze liście (czubek) żółkną, zaczynając od przestrzeni między nerwami, nerwy pozostają zielone.
Diagnoza: Bardzo podobny do niedoboru magnezu, ale punkt startowy to najmłodsze części rośliny.
7. Mangan (Mn), Bor (B), Cynk (Zn), Miedź (Cu), Molibden (Mo) i inne mikroelementy
Typowe objawy: Zahamowane wzrosty, zniekształcenia blaszek, chlorozy (żółknięcie), nekrozy (martwe plamy), liście skręcone lub zdeformowane, czasem nietypowa barwa (np. mocno fioletowa, szara).
Kluczowe wskazówki diagnostyczne
Ustal, gdzie zaczyna się problem: Dolne liście = mobilny składnik (azot, magnez, potas). Górne liście = niemobilny (żelazo, wapń, bor).
Zwróć uwagę na tempo występowania: Niedobory postępują od kilku dni do tygodni, uszkodzenia od toksyczności są zwykle nagłe i agresywne.
Sprawdź pH podłoża: Większość niedoborów wynika z błędów w pH, nawet jeśli składników jest teoretycznie dość.
Porównaj wygląd różnych części rośliny: Symptomy globalne dotyczą makroelementów, lokalne (stożek wzrostu, blaszki) — mikroelementów.
Najczęstsze przyczyny niedoborów
Za niskie lub za wysokie pH podłoża/wody (blokada wchłaniania, tzw. „lock-out”)
Przelanie lub przesuszenie korzeni
Zbyt dużo soli/nawozów powoduje blokady (antagonizmy między pierwiastkami)
Twarda lub bardzo miękka woda (brak/błędny stosunek wapnia i magnezu)
Zła jakość nawozów lub brak mikroelementów w formule
Co robić w przypadku niedoboru?
Zbadaj pH podłoża/wody (gleba: 6.0–7.0, hydro/kokos: 5.5–6.2).
Dokładnie przepłucz system (w przypadku blokad)— tzw. flush.
Użyj nawozów specjalistycznych dla danego stadium (veg/kwitnienie), zwracając uwagę na mikroelementy.
Zadbaj o optymalny poziom wilgotności i temperatury.
Monitoruj poprawę przez kolejne dni — nowe liście powinny być zdrowe. Starych objawów nie da się cofnąć – liczy się to, co wyrośnie po korekcie.
Nie przesadzaj z dawkami nawozów — nadmiar także powoduje blokady i przypomina objawy niedoborów!
Szybkie Tabela objawów
| Składnik | Miejsce objawów | Typowe symptomy | Przykład rozwiązania |
|---|---|---|---|
| Azot (N) | Dolne liście | Żółknięcie i opadanie | Nawóz uniwersalny, „grow” |
| Fosfor (P) | Dolne liście i łodygi | Ciemnienie, fioletowy odcień | Nawóz do kwitnienia, sprawdź pH |
| Potas (K) | Brzegi starszych liści | Brązowe „spalenia”, kruchość | Kompleks PK, popraw wilgotność |
| Magnez (Mg) | Między nerwami, stare liście | Przebarwienia, liście w dół | Sól Epsom (MgSO₄), pH |
| Wapń (Ca) | Młode liście | Plamy, zniekształcenia | Dodaj Ca/Mg, popraw podlewanie |
| Żelazo (Fe) | Młode, wierzchołkowe | Żółknięcie między nerwami | Fe-chelat, popraw pH |
| Cynk (Zn), Bor (B) | Stożek wzrostu | Zahamowanie, deformacje | Mikroelementy z nawozu |
Podsumowanie
Rozpoznanie niedoborów to połączenie wiedzy teoretycznej i praktycznego doświadczenia. Początkujący grower powinien przede wszystkim monitorować liście i szukać typowych objawów, ale także systematycznie kontrolować pH oraz używać zbilansowanych nawozów. Prawidłowa diagnostyka i szybka reakcja sprawią, że Twoje rośliny odwdzięczą się solidnym, zdrowym plonem!
